Jako ludzie mamy wrodzone pragnienie pomagania innym. Najczęściej objawia się to tym, że występujemy w roli eksperta, który przedstawia ludziom swoje pomysły i oferuje porady. Badania pokazują jednak, że to zadawanie pytań jest bardziej efektywnym sposobem pomocy i nie odbiera komuś odpowiedzialności za rozwiązywanie problemów. Jeśli chcemy, by organizacje stały się pełne zdolnych i pewnych siebie osób rozwiązujących problemy, każdy z nas musi mniej mówić, a więcej pytać.
Przywództwo i rozwój innych ludzi wymagają umiejętności poruszania się między pozornie przeciwległymi koncepcjami. Musisz wiedzieć, jak zachowywać się w zależności od miejsca, w którym aktualnie znajdujecie się ty i twoi podwładni. Innymi słowy – musisz mieć świadomość, co w danym momencie będzie najbardziej pomocne dla drugiej osoby.
- Pytanie nie brzmi: pytać czy instruować. Trzeba wiedzieć, kiedy pytać, a kiedy instruować.
- Nie zastanawiaj się, czy lepiej być ekspertem w danej dziedzinie czy coachem, który pomoże komuś iść do przodu. Chodzi o to, aby wiedzieć, kiedy ktoś potrzebuje twojej wiedzy, a kiedy lepiej pomóc mu gromadzić swoją własną.
- Nie wybieraj między stawianiem wyzwań a wspieraniem czyjejś drogi do sukcesu. Musisz zrozumieć, kiedy i jak zapewnić zarówno wyzwanie, jak i wsparcie, aby pomóc komuś iść do przodu w kierunku celu.
Jesteśmy bardziej skuteczni w rozwijaniu zdolności ludzi do rozwiązywania problemów, kiedy wspieramy ich w myśleniu o wyzwaniu, zadając skuteczne pytania, a nie sugerując rozwiązania lub po ekspercku mówiąc, co naszym zdaniem powinni zrobić. Chociaż istnieją sytuacje, w których instrukcje są ważne i właściwe, zbyt często naszym nawykiem jest przestawianie się na tryb „poleceń, instrukcji i nakazów”.
Uważaj jednak: nie wszystkie pytania są jednakowe. Najbardziej skuteczne są te, które zadawane są z zamiarem pomocy drugiej osobie w głębszym przemyśleniu jej problemu. Pytania „co” i „jak” są zazwyczaj bardziej dociekliwe – na nie naprawdę nie znamy odpowiedzi.
Czasami wydaje nam się, że zadajemy prawdziwe pytania, podczas gdy w rzeczywistości „podpowiadamy”. Pytania naprowadzające (sugerujące odpowiedź) są jak wilk w owczej skórze. Tak naprawdę nie są to pytania; są to nasze pomysły ze znakiem zapytania na końcu. Zwróć uwagę, jak często zadajesz pytania zamknięte lub naprowadzające. Możesz być bardzo zaskoczony (ja byłam!). Aby nabrać większej świadomości w zadawaniu pytań, wypróbuj następujący sposób: kiedy zauważysz, że zaczynasz od pytania naprowadzającego (sugerującego odpowiedź), przeformułuj je na pytanie zaczynające się od „co” lub „jak”.
O tym, jak zadawać skuteczne pytania oraz jak pozbyć się nawyku instruowania ludzi i podpowiadania im odpowiedzi przeczytasz w książce Jak się uczyć przewodzić i jak przewodzić, by się uczyć.